Vijecnica

Potreba za izgradnjom objekta vijećnice kao sjedišta gradske uprave iskazana je još 1880. godine, ali se sa njenom izgradnjom otpočelo tek 1892. godine.

Prvi projekat je povjeren Karlu PARŽIKU na čiji projekat je ministar B. Kallay imao primjedbe koje projektant nije htio prihvatiti, pa je izrada novog projekta povjerena arhitekti Alexandru WITTEKU, koji na njemu radi 1892. i 1893. godine. Pošto je projekat radio u pseudo-maurskom stilu dva puta odlazi u Kairo radi studiranja objekata rađenih u ovom stilu. Uzor mu je bila džamija i medresa Hasana II u Kairu. Kako je ovaj (navodno upravo zbog ovog projekta) umno obolio i izvršio samoubistvo to je rad na projektu nastavio Ćiril M. IVEKOVIĆ. Sa malim preinakama Wittekovog rješenja projekat je završio 1894. godine.

Izgradnja objekta je započeta 1892. godine, a završena 1894. godine, dakle u vrijeme izrade projekta. Objekat je svečano otvoren 20. aprila 1896. godine, kada je baron Ivan APEL zgradu zvanično predao na korištenje Gradskom poglavarstvu u čijoj je upotrebi bila sve do 1949. godine kada je ustupljena Narodnoj i Univerzitetskoj biblioteci.

Gradnja objekta je koštala 984.000 kruna, a sa 32.000 kruna koliko je dato za namještaj ukupno preko milion kruna.

Objekat Gradske vijećnice izgrađen je na prostoru Mustaj-pašinog mejdana, na mjestu na kojem su se nalazila dva hana i jedna privatna kuća. Hanovi su porušeni, a vlasnik privatne kuće je zahtijevao da za kesu dukata kuća bude prebačena, ćerpić po ćerpić, na drugu obalu Miljacke, nasuprot Vijećnice. Tako je i urađeno, a kuća i danas postoji poznata pod nazivom INAT KUĆA.

U historiji zapadnoevropskih gradova postojanje gradske vijećnice označavalo je, naime, viši oblik autonomije gradova, odnosno viši stepen političke (gradske) samouprave. Grad Sarajevo je dakle svoju Vijećnicu dobio već 1896. godine.

Godine 1912. izvršena je obnova enterijera, dok je 1984. godine izvršeno pranje i čišćenje vitraža i oslikanih površina enterijera, restaurirano predvorje i dijelovi aule te korita česama s lijeve i desne strane ulaznog stepeništa i samo stepenište.

Gradska vijećnica je najveći i najreprezentativniji objekat iz austrougarskog perioda u Sarajevu. Samo u jednoj noći od agresorske granate 25/26. augusta 1992. godine uništeno je 90% ukupnog bibliotečkog fonda, a ovaj lijepi i vrijedni spomenik kulture je razoren. Oko dva miliona knjiga, članaka i časopisa su ovdje nepovratno uništeni.